Nowe metody w OCF

 

Manipulacja powięzi (fascial manipulation) jest metodą terapii manualnej o bardzo dużej skuteczności w zwalczaniu dolegliwości bólowych (a także innych objawów) układu ruchu. Twórcą metody jest włoski fizjoterapeuta Luigi Stecco, który w oparciu o anatomię i fizjologię oraz na podstawie tysięcy przeprowadzonych zabiegów opracował ten innowacyjny system terapeutyczny. Znaczny wkład w rozwój metody mają córka autora dr Carla Stecco oraz syn dr Antonio Stecco.

Metoda polega na manipulacji określonych punktów (cenrów koordynacji i fuzyjnych centrów koordynacji) na ciele pacjenta, które pokrywają się z punktami: akupunkturowym, spustowymi, Cyriaxa oraz Meigne’a. W akupunkturze poszczególne punkty znajdują się na przebiegu meridianów (kanałów energetycznych), natomiast w manipulacji powięzi centra koordynacji znajdują się na przebiegu sekwencji, przekątnych oraz spiral mięśniowo-powięziowych. Formacje te są drogami rozchodzenia się kompensacji w ciele jak również drogami rozchodzenia się bólu. Metoda uwzględnia więc całościowe podejście do ciała, traktując poszczególne jego segmenty, jako pojedyncze ogniwa łańcucha tkankowego, którego ciągłość zapewnia powięź. Wyboru punktów przeznaczonych do manipulacji dokonuje się według określonych reguł na podstawie weryfikacji ruchowej i palpacyjnej. Niezwykle istotnym elementem gwarantującym skuteczną terapię jest szczegółowy wywiad.

Autor podzielił układ ruchu na 84 jednostki mięśniowo-powięziowe (mp), które są, po jednostkach motorycznych, strukturalną podstawą układu ruchu. Jednostka mp składa się z jednostek motorycznych działających na dany staw (czy też kompleks stawowy) w określonym kierunku, poruszanego stawu oraz otaczającej powięzi. Na każdy staw działa więc 6 jednostek mięśniowo-powięziowych: jednostka mp ruchu przedniego, ruchu tylnego, ruchu bocznego, ruchu dośrodkowego, rotacji wewnętrznej i rotacji zewnętrznej. Każdej jednostce mp przyporządkowany jest określony punkt w obrębie powięzi, w którym zbiegają się trakcje włókien mięśniowych należących do danej jednostki mp. Punkt ten nazywany jest centrum koordynacji (cc), ponieważ pełni rolę koordynacyjną. Odnajdujemy również inny punkt w okolicy stawu, nazywany centrum percepcji (cp), w którym manifestuje się ból wynikający z zaburzenia punktu cc. Te dwa centralne punkty (cc i cp) działają jak obwodowe źródło informacji dla systemu nerwowego, ponieważ pierwszy współdziała z wrzecionami mięśniowymi, a drugi, dostarcza informacji różnym receptorom stawowym odnośnie kierunkowego znaczenia każdego ruchu. Wyróżniamy również fuzyjne centra koordynacji, które koordynują ruchy segmentu przeprowadzane po przekątnej. W punktach tych zbiegają się linie sił dwóch przyległych jednostek mp. Na każdy staw działają również fuzyjne centra koordynacji ruchu przednio-bocznego, tylno-bocznego, przednio-dośrodkowego oraz przednio-bocznego.

W wyniku powtarzających się przeciążeń statycznych i dynamicznych, urazów, stanów zapalnych itd. dochodzi do tzw. densyfikacji powięzi w punkcie cc. Densyfikacja polega na zwiększeniu gęstości substancji międzykomórkowej powięzi i zmiany orientacji włókien kolagenowych z ewentualnym zwiększeniem ich liczby. Wprawiony terapeuta wyczuwa w tym punkcie zgrubienie i ograniczenie ruchomości tkanki, a pacjent zgłasza przy palpacji ból będący wynikiem niefizjologicznego rozciągania wolnych zakończeń nerwowych w obrębie zmienionej tkanki. Objęte densyfikacją cc nie może prawidłowo spełniać swojej roli koordynacyjnej i powięź staje się niezdolna do wydłużania i akomodacji do napięć pochodzących z przebiegających pod nią włókien mięśniowych. Dochodzi do nieprawidłowego rozłożenia sił działających na staw i w efekcie pojawia się ból, ograniczenie ruchomości czy też zmniejszenie siły mięśniowej.